Doelstellingen
De ASBL « Mémoires du Congo « werd gesticht op 9 oktober 2002 met de bedoeling mee te helpen aan een objectieve kennis betreffende de Belgische aanwezigheid in Centraal Afrika ( Congo, Ruanda-Urundi ).
Met deze bedoeling spant ze zich voornamelijk in om:
- alle documenten, getuigenissen, met betrekking tot deze aanwezigheid en onder ander orale opnames over de geschiedenis van de kolonisatie te verzamelen, te bewaren en te gebruiken;
- een onpartijdige en zuiver wetenschappelijke ontleding van het koloniale tijdperk te promoten;
- alle documenten met betrekking tot deze periode te publiceren en uit te delen aan belangstellenden;
- mee te werken aan het bewaren van de Afrikaanse expertise van België.
De Vereniging wenst bij te dragen tot een wetenschappelijke kennis van de Belgische kolonisatie, van de politieke, sociale, economische en culturele geschiedenis.
Op termijn zou geknoei met de geschiedenis haar geloofwaardigheid schaden.
Statuten
De Vereniging bestaat uit effectieve leden en aangesloten leden.
De effectieve leden krijgen deze benoeming op beslissing van de raad van bestuur, vanwege hun bijdrage tot de werking van de vereniging. Zij zijn de enige aangestelden bij de algemene vergadering, deze wordt geleid door de Voorzitter van de beheerraad, die de meeste machtiging heeft voor wat betreft beheer en handeling.
De beheerraad bestaat uit drie tot twaalf effectieve leden. Hij beschikt over de meest uitgebreide machtiging inzake het beheer en de werkingvan de Vereniging.
Hij benoemt in zijn schoot een voorzitter, een ondervoorzitter, een secretaris en een penningmeester.
Het dagelijks beheer van de Vereniging wordt waargenomen door een afgevaardigdbeheerder benoemd door de beheerraad.
De Vereniging handelt vooral dankzij de middelen afkomstig uit de bijdragen van haar leden en haar sponsors, vervolledigd door een toelage van de federale overheidsdienst van Buitenlandse Zaken.
Een medewerkingsovereenkomst met het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika heeft haar de mogelijkheid geboden mee te werken aan de tentoonstelling in 2005 “ Het geheugen van Congo, de koloniale tijd “ doorhet ter beschikking stellen van uittreksels van audiovisuele getuigenissen, met een colloquium over het territoriaal beheeren door een peilings-debat over de tentoonstelling.
De computer-videotheek met de audiovisuele opnames en de samengebrachte opgeslagen documenten wordt toevertrouwd aan het Museum, daar ter beschikking gesteld aan toekomstige onderzoekers en de media.
Een nauwe samenwerking wordt onderhouden met de zustervereniging Afrikagetuigenissen,gestartop 27 maart 2004.
Mémoires du Congo en Afrikagetuigenissen zijn betrokken bij de KBUOL “Koninklijke Unie voor de Overzeese Landen” en een twintigtal andere verenigingen van oud-kolonialen.
De Vereniging zorgt voor vertoningen van door haar audiovisuele opnames en films over Congo en Ruanda-Urundi, en dit ten gunste van haar leden en medestanders. Een driemaandelijks tijdschrift geeft aan op welke datums deze vertoningen gebeuren alsooknieuws over lopende en geplandegebeurtenissen.
Verwezenlijkingen
De vaardigheid van een dynamisch gemotiveerd team, allen vrijwilligers, geeft de Vereniging de nodige doeltreffendheid:
- Als voornaamste bezigheid werd voorrang gegeven aan audiovisuele opnames van getuigenissen van oud-kolonialen, gewestbeheerders engewestbeamten, ambtenaars, kaderpersoneel van de Weermacht, dierenartsen, geneesheren, leraren, agenten uit privé ondernemingen, kolonisten, zonder de missionarissen te vergeten.
Ook voornaam is het verzamelen van documenten: teksten, films, foto’s geleverd door onze leden, of in verband met de opnames onafhankelijk ervan. Ongeveer 300 opnames werden tot op heden uitgevoerd en het programma wordt bedrijvig voortgezet. - Documentaires over gewestbeheerders, over agronomen en dierenartsen, over het onderwijs en het medisch beleid werden geproduceerd aan de hand van de opnames en getuigenissen, vervolledigd door andere beeldapparatuur.
- De documentaire film “ Réalités congolaises “ gemaakt in 1954 door Robert Bodson werd opgeknapt en uitgegeven in 1000 exemplaren. Een nieuw exemplaar is te verkrijgen in vier talen: Frans, Nederlands, Engels en Duits.
- Een onderzoeks-cataloog waarin een twintigtal referentiewerken staan over Congo werd uitgegeven en verspreid.
Vooruitzichten
Op langer termijnwenst“ Mémoires du Congo” een aanstekelijke rol te spelen in een klare en wetenschappelijk onpartijdige kennismaking met het Belgisch koloniale tijdperk in Midden-Afrika en tot het behoud van de waardering van de door ons land opgedane Afrikaanse expertise.
De taak ondernomen door Mémoires du Congo en Afrikagetuigenissen wordt verder gezet en zelfs uitgebreid:
- Verzameling, archivering en bewaring van documenten;
- Opname en verslag van de werkelijke geschiedenis van het koloniale tijdperk.
Een ” Geschiedenis van de kolonisatie”, belangrijk stuk met betrekking tot het historisch geheugen van België, moet ondernomen worden vertrekkend van een kritische gevolgtrekking door teams van universitaire onderzoekers ( bekwaam, gemotiveerd en betaald ). Deze maken gebruik van de wetenschappelijke werkwijze van hun vak. Het zou opportuun zijn paneldiscussies te bevorderen over deze kwestie om ideeën te laten rijpen, meningen te vergelijken en gepaste initiatieven op te wekken.
Het is noodzakelijk partners te betrekken uit Centraal Afrika, uit de universiteiten in het bijzonder.
Het “ Centre de référence de l’expertisebelge en Afrique Centrale ( CREAC )” waarvan de oprichting voorzien is in 2006, zou kunnen bijdragen tot deze doelstellingen.
Mémoires du Congo en Afrikagetuigenissen hebben deze bekommernissen en hun voorstellen doorgegeven aan de politieke overheden en administratieverantwoordelijken. Ze zouden namelijk de herdenkingsplechtigheid van de overname van Congo door België honderd jaar geleden ( 1908-2008 ) kunnen inspireren en in acht worden genomen door de commissie “ Mémoire” van de Senaat.